Dziś jest 17 lutego 2025 r.

Biuletyn jest też na:

Przykłady zwolnień od pracy

Przykłady przysługujących pracownikowi zwolnień od pracy, wraz z informacjami na temat czasu zwolnienia i prawa do wynagrodzenia.

Lp. Cel zwolnienia Podstawa prawna Czas zwolnienia Podstawa zwolnienia Wynagrodzenie
KODEKS PRACY
1. poszukiwanie pracy w przypadku co najmniej dwutygodniowego okresu wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę art. 37 § 1

2 dni robocze – w okresie dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia;

3 dni robocze – w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, także w przypadku jego skrócenia na podstawie art. 361 § 1

z mocy prawa z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
2. w celu punktualnego przybycia na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania przez pracownika podnoszącego kwalifikacje zawodowe art. 1031 § 2 pkt 2 i § 3 z całości lub części dnia pracy wniosek pracownika z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
3. wykonanie przez ciężarną pracownicę badań zaleconych przez jej lekarza, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy art. 185 § 2 na czas niezbędny zaświadczenie lekarskie z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
4. z tytułu wychowywania przynajmniej jednego dziecka w wieku do 14 lat (nie dotyczy nauczycieli) z art. 188 16 godzin albo 2 dni wniosek pracownika z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
5. udział młodocianego w zajęciach szkoleniowych art. 198 na czas niezbędny zaświadczenie z miejsca nauki z zachowaniem prawa do wynagrodzenia – art. 202 § 3
6. wykonanie badań profilaktycznych (wstępnych, okresowych, kontrolnych) art. 229 § 3 na czas niezbędny skierowanie na badania z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
KARTA NAUCZYCIELA
1. zwolnienie z pełnienia obowiązków służbowych nauczyciela zmieniającego miejsce zamieszkania w związku z przeniesieniem z art. 21 ust. 1 nie dłużej niż 7 dni wniosek pracownika
2. z tytułu wychowywania przynajmniej jednego dziecka w wieku do 14 lat (dotyczy nauczycieli) z art. 67e ust. 1 2 dni wniosek pracownika z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
3. pełnienie funkcji członka Komisji Dyscyplinarnej dla Nauczycieli z art. 79 ust. 5 i 6 na czas niezbędny wezwanie z zachowaniem prawa do wynagrodzenia – art. 79 ust. 5
4. uczestnictwo obwinionego w rozprawie dyscyplinarnej na czas niezbędny wezwanie bez prawa do wynagrodzenia, z tym że jeśli obwinionego uniewinniono przysługuje mu zwrot utraconego zarobku [1] – z art. 85q ust. 1
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ Z DNIA 15 MAJA 1996 R. W SPRAWIE SPOSOBU USPRAWIEDLIWIANIA NIEOBECNOŚCI W PRACY ORAZ UDZIELANIA PRACOWNIKOM ZWOLNIEŃ OD PRACY
1. stawiennictwo na wezwanie organu właściwego w zakresie powszechnego obowiązku obrony § 5 na czas niezbędny w celu załatwienia sprawy będącej przedmiotem wezwania zaświadczenie

bez prawa do wynagrodzenia

(zwrot utraconego zarobku [1])

2. stawiennictwo na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia § 6 na czas niezbędny do stawienia się zaświadczenie

bez prawa do wynagrodzenia

(zwrot utraconego zarobku [1])

3. wykonywanie czynności biegłego w postępowaniu administracyjnym, karnym przygotowawczym, sądowym lub przed kolegium do spraw wykroczeń § 7 łączny wymiar zwolnień z tego tytułu nie może przekraczać 6 dni w ciągu roku kalendarzowego niepłatne

bez prawa do wynagrodzenia

(zwrot utraconego zarobku [1])

4. udziału w posiedzeniu komisji pojednawczej w charakterze członka tej komisji § 8 na czas niezbędny do wzięcia udziału w posiedzeniu komisji dokument z komisji z zachowaniem prawa do wynagrodzenia – art. 257 KP
5. uczestnictwo pracownika w komisji pojednawczej w charakterze strony lub świadka § 8 na czas niezbędny do wzięcia udziału w posiedzeniu komisji dokument z komisji z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
6. przeprowadzanie obowiązkowych badań lekarskich i szczepień ochronnych przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych, o zwalczaniu gruźlicy oraz o zwalczaniu chorób wenerycznych § 9 na czas niezbędny do przeprowadzania badań i szczepień płatne z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
7. stawiennictwo na wezwanie Najwyższej Izby Kontroli w charakterze świadka lub specjalisty § 10 zgodnie z wezwaniem zaświadczenie

bez prawa do wynagrodzenia

(zwrot utraconego zarobku [1])

8. uczestnictwo członka Ochotniczej Straży Pożarnej w działaniach ratowniczych i do wypoczynku po zakończeniu działań ratowniczych § 11 ust. 1 pkt 1 na czas akcji ratowniczej i wypoczynku – przy czym czas koniecznego wypoczynku pracownika po zakończeniu akcji ratowniczej ustala osoba, która kierowała taką akcją zaświadczenie

bez prawa do wynagrodzenia

(zwrot utraconego zarobku [1])

9. uczestnictwo członka Ochotniczej Straży Pożarnej w szkoleniach pożarniczych § 11 ust. 1 pkt 1 wymiarze nieprzekraczającym łącznie 6 dni w ciągu roku kalendarzowego wniosek właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej PSP
10. uczestnictwo ratownika Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w akcji ratowniczej i wypoczynku po zakończeniu akcji § 11 ust. 1 pkt 2 na czas akcji ratowniczej i wypoczynku – przy czym czas koniecznego wypoczynku pracownika po zakończeniu akcji ratowniczej ustala osoba, która kierowała taką akcją zaświadczenie z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
11. udział doraźnego członka Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych ujętego na liście ministra właściwego do spraw transportu w postępowaniu Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych § 11 ust. 1 pkt 2a na czas wyznaczony przez przewodniczącego Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych zaświadczenie bez prawa do wynagrodzenia
12. uczestnictwo członka ochotniczej drużyny ratowniczej działającej w brzegowej stacji ratowniczej Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa “Służba SAR” w akcji ratowniczej i wypoczynku po jej zakończeniu § 11 ust. 1 pkt 2b na czas akcji ratowniczej i wypoczynku – przy czym czas koniecznego wypoczynku pracownika po zakończeniu akcji ratowniczej ustala osoba, która kierowała taką akcją zaświadczenie z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
13. uczestnictwo członka ochotniczej drużyny ratowniczej działającej w brzegowej stacji ratowniczej Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa “Służba SAR” w szkoleniach § 11 ust. 1 pkt 2b na czas udziału w szkoleniach zaświadczenie z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
14. oddanie krwi przez pracownika będącego krwiodawcą § 12 na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa zaświadczenie z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
15. przeprowadzenie przez pracownika będącego krwiodawcą zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy § 12 na czas niezbędny do przeprowadzenia bada, jeśli nie mogą być wykonane w czasie wolnym od pracy zaświadczenie z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
16. przeprowadzenie zajęć dydaktycznych w szkole zawodowej, w szkole wyższej, w placówce naukowej albo w jednostce badawczo-rozwojowej, a także szkolenia na kursie zawodowym § 13 łączny wymiar zwolnień z tego tytułu nie może przekraczać 6 godzin w tygodniu lub 24 godzin w miesiącu zaświadczenie bez prawa do wynagrodzenia
17. udział członka działającej u pracodawcy rady nadzorczej w posiedzeniach tej rady § 14 na czas niezbędny do uczestniczenia w posiedzeniu zaświadczenie bez prawa do wynagrodzenia
18. ślub pracownika § 15 pkt 1 2 dni wniosek pracownika, odpis aktu małżeństwa do wglądu z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
19. urodzenie się dziecka pracownika § 15 pkt 1 2 dni wniosek pracownika, odpis aktu urodzenia do wglądu
20. zgon i pogrzeb małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy § 15 pkt 1 2 dni wniosek pracownika, odpis aktu zgonu do wglądu
21. ślub dziecka pracownika § 15 pkt 2 1 dzień wniosek pracownika, odpis aktu małżeństwa do wglądu z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
22. zgon i pogrzeb siostry pracownika, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką § 15 pkt 2 1 dzień wniosek pracownika, odpis aktu zgonu do wglądu
USTAWA Z DNIA 23 MAJA 1991 R. O ZWIĄZKACH ZAWODOWYCH
1. wykonania doraźnej czynności wynikającej z pełnionej przez pracownika funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy z art. 25 ust. 5 na czas niezbędny zaświadczenie z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
2. wykonanie doraźnej czynności wynikającej z pełnionej przez pracownika funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy z art. 31 ust. 3 na czas niezbędny zaświadczenie z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
USTAWA Z DNIA 8 MARCA 1990 R. O SAMORZĄDZIE GMINNYM
1. udziału pracownika będącego radnym gminnym w pracach organów gminy z art. 25 ust 3 na czas niezbędny zaświadczenie bez prawa do wynagrodzenia
USTAWA Z DNIA 5 CZERWCA 1998 R. O SAMORZĄDZIE POWIATOWYM
1. udziału pracownika będącego radnym powiatowym w pracach organów powiatu z art. 22 ust. 1 na czas niezbędny zaświadczenie bez prawa do wynagrodzenia
USTAWA Z DNIA 5 CZERWCA 1998 R. O SAMORZĄDZIE WOJEWÓDZTWA
1. udziału pracownika będącego rannym wojewódzkim w pracach sejmiku województwa i jego komisji oraz zarządu województwa z art. 27 ust. 1 na czas niezbędny zaświadczenie bez prawa do wynagrodzenia
USTAWA Z DNIA 27 LIPCA 2001 R. PRAWO O USTROJU SĄDÓW POWSZECHNYCH
1. wykonywanie zadań ławnika w sądzie z art. 172 § 2 na czas wykonywania czynności w sądzie zaświadczenie bez prawa do wynagrodzenia
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO
1. uczestnictwo świadka i biegłego w postepowaniu karnym z art. 177 § 1 lub art. 200 na czas niezbędny wezwanie

bez prawa do wynagrodzenia

(zwrot utraconego zarobku [1])

2. uczestnictwo świadka i biegłego w rozprawie dyscyplinarnej z art. 177 § 1 lub art. 200 w zw. z art. 85i ust. 1 KN na czas niezbędny wezwanie

bez prawa do wynagrodzenia

(zwrot utraconego zarobku [1] – art. 85q ust. 1 KN)

USTAWA Z DNIA 27 SIERPNIA 1997 R. O REHABILITACJI ZAWODOWEJ I SPOŁECZNEJ ORAZ ZATRUDNIANIU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
1. uczestniczenie pracownika o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku z art. 20 ust. 1 pkt 1 21 dni roboczych łącznie z urlopem dodatkowym potwierdzenie udziału w turnusie (skierowanie) płatne jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy
2. wykonania przez pracownika o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy z art. 20 ust. 1 pkt 2 na czas niezbędny zaświadczenie płatne jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy
USTAWA Z DNIA 11 MARCA 2022 R. O OBRONIE OJCZYZNY
1. z tytułu powołania do czynnej służby wojskowej lub pełnienia służby w rezerwie (za wyjątkiem przypadku powołania w trybie natychmiastowego stawiennictwa) art. 311 ust. 1 2 dni wniosek pracownika powołane do czynnej służby lub pełniącego służbę w rezerwie bez prawa do wynagrodzenia
2. z tytułu pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, jednorazowo, nieprzerwanie przez okres co najmniej 30 dni art. 311 ust. 3 1 dzień wniosek pracownika,  który pełnił terytorialną służbę wojskową rotacyjnie, jednorazowo, nieprzerwanie przez okres co najmniej 30 dni bez prawa do wynagrodzenia
3. powołannie do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, w tym powołanie żonierza rezrwy do ćwiczeń wojskowych art. 305 na czas trwania słuzby wniosek prcaownika, a w przypadku wezwania w trybie natychmiastowego stawiennictwa – zawiadomienie szefa wojskowego centrum rekrutacji bez prawa do wynagrodzenia
USTAWA Z DNIA 17 MAJA 1989 R. O GWARANCJACH WOLNOŚCI SUMIENIA I WYZNANIA
1. obchodzenie świąt, zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii przez osoby należące do kościołów i innych związków wyznaniowych, których święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy art. 42 ust. 1 i 3 na czas niezbędny do obchodzenia tych świąt prośba pracownika odpracowanie czasu zwolnienia, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w dni ustawowo wolne od pracy lub pracę w godzinach nadliczbowych
USTAWA Z DNIA 5 STYCZNIA 2011 R. KODEKS WYBORCZY
1. wykonywanie zadań członka obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej art. 154 § 4 pkt 1 na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów zaświadczenie komisji z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
2. wykonywanie zadań członka obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej art. 154 § 4 pkt 2 5 dni związanych z wkonywaniem zadań członka komisji zaświadczenie komisji  bez prawa do wynagrodzenia
3. wykonywanie zadań męża zaufania art. 103ba § 1 na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów zaświadczenie komisji z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
USTAWA Z DNIA 11 MARCA 2004 R. O OCHRONIE ZDROWIA ZWIERZĄT ORAZ ZWALCZANIU CHORÓB ZAKAŹNYH ZWIERZĄT
1. wykonywanie odstrzału sanitarnego zwierząt przez osobę uprawnioną do wykonywania polowania art. 47c ust. 1 na dzień wykonywania odstrzału, w terminie uzgodnionym z pracownikiem – łącznie nie więcej niż 6 dni w roku kalendarzowym pisemne oświadczenie podmiotu, któremu nakazano prowadzenie odstrzału sanitarnego zwierząt, potwierdzające udział danego pracownika w odstrzale sanitarnym zwierząt w danym dniu z zachowaniem prawa do wynagrodzenia

 

[1] Pracodawca wydaje zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu – w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, oblicza się jak wynagrodzenie urlopowe z tym, że zmienne składniki wynagrodzenia (np. za godziny ponadwymiarowe, doraźne zastępstwa) oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy.